4. BiÓu diÔn ch÷ quèc ng÷ trong CNTT


4.1 BiÓu diÔn ch÷ quèc ng÷ trªn thiÕt bÞ ®­a vµo

Bµn phÝm ch÷ ViÖt

XuÊt ph¸t tõ ®Æc tr­ng cña c¸ch ghi ©m ch÷ ViÖt, thãi quen sö dông ch÷ ViÖt cña ng­êi ViÖt, c¸c thiÕt bÞ ®­a th«ng tin vµo cÇn ph¶i ph¶n ¸nh ®­îc ®Æc tr­ng cña ch÷ ViÖt: cã c¸c biÓu diÔn phÝm cho ch÷ c¸i tiÕng ViÖt vµ thanh, tøc lµ cÇn cã mét ¸nh x¹ tõ c¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña ch÷ ViÖt vµo tæ hîp c¸c phÝm trªn bµn phÝm.

Mäi c¸ch bè trÝ bµn phÝm ®Ó ®­a ch÷ ViÖt vµo ®· ®­îc sö dông cho ®Õn nay ®Òu dùa trªn nÒn t¶ng bµn phÝm chuÈn c«ng nghiÖp mÆc ®Þnh. §©y lµ mét rµng buéc thùc tÕ cña thÞ tr­êng hiÖn t¹i. Kh«ng cã ®Ò nghÞ nµo vÒ bé bµn phÝm chØ tho¶ m·n riªng c¸c ®Æc thï ch÷ ViÖt còng lµ ®iÒu dÔ hiÓu, v× ViÖt nam kh«ng tù s¶n xuÊt ra bµn phÝm cña riªng m×nh. C¸c ¸nh x¹ tõ ®Æc tr­ng ch÷ ViÖt vµo bµn phÝm ®Òu hoÆc: sö dông mét sè phÝm ®· cã s½n trªn bµn phÝm mÆc ®Þnh, lµm béi t¶i chøc n¨ng cho mét sè phÝm ®Ó cã thÓ biÓu diÔn ch÷ ViÖt; hoÆc dïng tæ hîp mét vµi phÝm ®i liÒn ®Ó diÔn gi¶i cho ch÷ ViÖt. C¸ch thø nhÊt sÏ sö dông vµ lµm thay ®æi c¸c tÇng biÓu diÔn trªn bµn phÝm. C¸ch thø hai thùc chÊt ®ßi hái cã thªm xö lÝ cña phÇn mÒm, do ®ã vÊn ®Ò ¸nh x¹ tõ ®Æc tr­ng ng«n ng÷ vµo bµn phÝm kh«ng ®¬n thuÇn chØ dõng ë møc nµy mµ cßn cã thÓ bao gåm c¸c ho¹t ®éng cña møc xö lÝ. ViÖc t¸ch b¹ch râ c¸c møc kh¸c nhau trong xem xÐt lµ ®iÒu cÇn thiÕt. Mäi xö lÝ phô víi bµn phÝm ®Òu ph¶i xÐt thªm ë tÇng xö lÝ, t¸ch biÖt víi tÇng x¸c ®Þnh biÓu diÔn th«ng tin.

Cho tíi nay ®· cã ba ®Ò nghÞ vÒ biÓu diÔn c¸c thµnh phÇn c¬ së ch÷ ViÖt trªn bµn phÝm ®­îc ®­a vµo cµi ®Æt vµ sö dông: Telex, VNI vµ bµn phÝm chuÈn TCVN 6064. C¸c ®Ò nghÞ Telex vµ VNI, theo mét nghÜa nµo ®ã, kh«ng hoµn toµn lµ biÓu diÔn c¸c thµnh phÇn c¬ së cña ch÷ ViÖt trªn bµn phÝm, chóng b¾t buéc ph¶i bao hµm yÕu tè xö lÝ thªm trong ®ã. B¶ng t­¬ng øng tõ ®Æc tr­ng ng«n ng÷ vµo c¸ch biÓu diÔn bµn phÝm ®­îc x¸c ®Þnh nh­ sau:

Ch÷ c¸i vµ thanh

TCVN 6064

Telex

VNI

huyÒn

5

f

2

hái

6

r

3

ng·

7

x

4

s¾c

8

s

1

nÆng

9

j

5

A-Z

nh­ bµn phÝm gèc

nh­ bµn phÝm gèc

nh­ bµn phÝm gèc

a-z

nh­ bµn phÝm gèc

nh­ bµn phÝm gèc

nh­ bµn phÝm gèc

¡

!

AW

A8

¢

@

AA

A6

£

#

EE

E6

¤

$

OO

O6

¥

{

OW

O7

¦

}

UW

U7

§

0

DD

D9

¨

1

aw

a8

©

2

aa

a6

ª

3

ee

e6

«

4

oo

o6

¬

[

ow

o7

­

]

uw

u7

®

0

dd

d9

dÊu ®ång

_

kh«ng cã

kh«ng cã

NhËn xÐt:

C¸c phÝm gèc, mµ TCVN 6064 ®· lÊy ®Ó ®Þnh nghÜa cho ch÷ ViÖt, ®­îc chuyÓn sang c¸c møc bµn phÝm 3 vµ 4 (cã dïng phÝm Alt). Do ®ã cã t­¬ng øng 1-1 gi÷a c¸c ®Æc tr­ng ng«n ng÷ vµ bè trÝ bµn phÝm. Cã thÓ in ch÷ lªn bµn phÝm ®Ó ng­êi dïng dÔ nhËn d¹ng. Tr¸i l¹i, c¸c c¸ch ¸nh x¹ theo Telex vµ VNI kh«ng thÓ nµo in ch÷ vµo phÝm ®Ó dÔ dµng nhËn d¹ng ®­îc ngoµi viÖc häc thuéc lßng qui t¾c.

C¸c ®Ò nghÞ biÓu diÔn bµn phÝm theo kiÓu Telex vµ VNI ®Òu ®ßi hái cã c¸c xö lÝ phô ®Ó ph©n biÖt c¸c tæ hîp phÝm khi nµo biÓu diÔn cho ch÷ ViÖt, do tÝnh kh«ng ®¬n trÞ cña t­¬ng øng ®Æc tr­ng ng«n ng÷ vµ phÝm. Mét yªu cÇu rÊt quan träng víi c¸c cµi ®Æt cho nh÷ng kiÓu bµn phÝm nµy lµ ph¶i t¸ch b¹ch gi÷a yªu cÇu tèi thiÓu ®­a vµo ®Æc tr­ng ch÷ ViÖt víi c¸c kh¶ n¨ng xö lÝ ng«n ng÷ cao cÊp.

C¸ch gâ ch÷ ViÖt

ViÖc ®­a th«ng tin ch÷ ViÖt vµo m¸y tÝnh thùc chÊt lµ mét d·y c¸c t¸c ®éng trªn bµn phÝm, thÓ hiÖn cho c¸c ©m tiÕt vµ tõ trong tiÕng ViÖt. Trong qu¸ tr×nh ®­a vµo nµy, c¸c thµnh phÇn c¬ b¶n cña ch÷ ViÖt ®­îc tæ hîp víi nhau ®Ó võa ®­îc ghi nhí vµo bé nhí, võa cho h×nh ¶nh ng­êi dïng c¶m nhËn ®­îc. Do ®ã vÊn ®Ò nãi tíi ë ®©y lµ c¸ch gâ phÝm, hay c¸ch kÕt hîp c¸c phÝm ®· gâ ®Ó t¹o ra h×nh ¶nh c¸c tõ mµ ng­êi dïng hiÓu ®­îc (®Ó ®­a c¸c tõ vµo m¸y tÝnh). VÊn ®Ò chñ yÕu ®èi víi ch÷ ViÖt lµ viÖc tæ hîp dÊu thanh víi nguyªn ©m nµo trong ©m tiÕt. Trong c¸ch gâ ch÷ ViÖt vµo m¸y tÝnh cã ph©n biÖt ra hai møc gâ:

Møc c¬ së: dÊu thanh ph¶i ®­îc gâ ngay sau nguyªn ©m mang dÊu thanh. Cho phÐp thay ®æi dÊu thanh khi võa gâ xong nguyªn ©m.

Møc th«ng minh: cho phÐp tho¶ m·n yªu cÇu nh­ møc c¬ së nh­ng ngoµi ra cho phÐp viÖc gâ dÊu thanh sau khi ®· gâ xong toµn bé ©m tiÕt (khi ®ã cÇn cã thªm xö lÝ cña phÇn mÒm dùa trªn b¶ng qui t¾c ®Æt dÊu thanh cña Hoµng Phª - xem Phô lôc 1).

ViÖc thu nhËn kÝ tù gâ vµo nh­ vËy còng cÇn ®­îc xem xÐt t¸ch biÖt víi viÖc hiÓn thÞ vµ t¸i t¹o t¸c ®éng cña sù tæ hîp c¸c phÝm gâ vµ hiÓn thÞ cho ng­êi dïng biÕt. Thùc chÊt c¸c bé gâ ®Òu bao hµm yÕu tè xö lÝ c¶ bµn phÝm, xö lÝ l­u tr÷ vµ xö lÝ hiÓn thÞ trªn mµn h×nh. §Ó cã thÓ xem xÐt vÊn ®Ò mét c¸ch râ rµng, ®iÒu kiÖn c¬ b¶n lµ ph¶i t¸ch b¹ch c¸c tiÕn tr×nh nµy vµ bè trÝ riªng mét bé phËn ®iÒu khiÓn phèi hîp c¸c tiÕn tr×nh ®ã.

Trë l¹i Lªn ®Çu trang Xem tiÕp